Dziąsła przy ząbkowaniu – jak wyglądają?

Spis treści:

Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.

Dziąsła przy ząbkowaniu, a ściślej rzecz ujmując ich specyficzny wygląd i nadmierna wrażliwość, to jeden z kluczowych objawów, który świadczy o rozpoczęciu procesu wyrzynania się zębów mlecznych u dzieci. Sprawdź jak dokładnie wyglądają dziąsła przed pojawieniem się pierwszych zębów u niemowląt i czy towarzyszą temu dodatkowe dolegliwości. Dowiedz się, czy rozpulchnienie i zmiana barwy dziąseł to normalny symptom ząbkowania oraz co powinno wzbudzić twoją czujność.

Jak wyglądają dziąsła przy ząbkowaniu?

Początek rozwoju zębów mlecznych przypada na czwarty tydzień życia płodowego, ale zanim uwidocznią się one w jamie ustnej musi upłynąć jeszcze trochę czasu i kilka etapów rozbudowy. Rodzice osesków czekają na tę chwilę zarówno z ekscytacją, jak i niepokojem.

I chociaż samo wyrzynanie się zębów mlecznych nie jest powodem do zmartwień, to pewne obawy wzbudzają symptomy towarzyszące temu procesowi. Kiedy zaczyna się ząbkowanie u niemowląt i jak przebiega?

Pierwsze zęby pojawiają się przeważnie u ok. półrocznego dziecka, a kolejne stopniowo, w następnych miesiącach życia. Nie jest to jednak sztywna reguła, gdyż wiek ząbkowania jest kwestią indywidualną i zależy od różnych czynników.

Podobnie jest w przypadku objawów ząbkowania. Każde dziecko może nieco inaczej reagować na wyrzynanie się zębów, chociaż wyodrębnia się pewne charakterystyczne symptomy, na przykład:

nadmierne ślinienie się,
wkładanie do buzi palców, gryzaków, zabawek, czy innych przedmiotów, które znajdują się w zasięgu rąk,
rozdrażnienie i nadpobudliwość,
kwilenie i płacz,
pocieranie okolicy policzków i uszu,
zmniejszony apetyt,
zaburzenia snu,
zwiększone ulewanie,
podwyższoną temperaturę ciała (nieznacznie i przejściowo),
zmianę wyglądu dziąseł,
infekcje górnych dróg oddechowych,
łagodną wysypkę lub zaczerwienienie na twarzy, przeważnie wokół ust.

Część objawów związana jest dyskomfortem w postaci swędzenia dziąseł i bólu, jakie malec odczuwa w okolicy wyrzynającego się zęba. Bardziej ogólne dolegliwości często są odpowiedzią na stres i rozpulchnienie śluzówki, które zmniejszają odporność organizmu.

Jak sprawdzić, czy wymienione sygnały świadczą o ząbkowaniu? W pierwszej kolejności warto zajrzeć do buzi dziecka i zwrócić szczególną uwagę na dziąsła. Dlaczego?

Otóż dziąsła przy ząbkowaniu zmieniają swój wygląd, gdyż ząb próbujący się przez nie przebić powoduje miejscowe:

zaczerwienienie,
obrzęk,
zasinienie,
białe i czerwone plamki.

Niekiedy można również zaobserwować krótkotrwałe krwawienie z dziąsła przed ząbkowaniem, czy niewielki stan zapalny.

To całkiem naturalny przebieg ząbkowania, jeśli jednak cokolwiek wzbudzi niepokój u rodziców należy bezzwłocznie skonsultować się z lekarzem. Warto pamiętać, że część symptomów (np. biegunka, wymioty, brak łaknienia, czy gorączka) kojarzonych z wyrzynaniem się mleczaków może wiązać się z zupełnie innymi zaburzeniami.

Rozpulchnione dziąsła przy ząbkowaniu

Rozpulchnione dziąsła zalicza się do typowych objawów ząbkowania. Ale co tak naprawdę oznacza ten termin? To specyficzny wygląd dziąseł, który można zaobserwować w miejscu wyrzynania się zębów. Są one wówczas:

nabrzmiałe i opuchnięte, przez co wydają się większe i szersze,
zaczerwienione, niekiedy z widocznym zasinieniem.

Stopniowo uwidaczniają się na nich białe kreseczki, co w języku potocznym często określane jest mianem białych dziąseł przy ząbkowaniu. Taki widok świadczy o tym, że ząb jest już bliski przebicia się przez tkankę dziąsła.

Zarówno rozpulchnione dziąsła u niemowlaka, jak i inne symptomy towarzyszące ząbkowaniu, mogą ujawniać się nawet na kilka tygodni przed wyrżnięciem się pierwszego zęba i powracać wraz z wyrzynaniem się kolejnych. Nie zawsze są tak samo nasilone i niekoniecznie manifestują swoją obecność wszystkie w jednym momencie.

Nie trwają rzecz jasna non stop, ale powracają w kolejnych fazach procesu, który wpisuje się w cały kalendarz ząbkowania. Objawy ząbkowania całkowicie ustępują wraz z pojawieniem się wszystkich mlecznych zębów, co oznacza, że mogą występować falowo nawet do 3. roku życia.

Sine dziąsła przy ząbkowaniu

Sine dziąsło przy ząbkowaniu to kolejny z symptomów, który można zaliczyć do tych charakterystycznych. Staje się dostrzegalny niedługo przed wydostaniem się zęba na powierzchnię. Wówczas ucisk na tkankę dziąsła jest na tyle silny, że potrafi prowadzić do miejscowego przekrwienia.

Niebieskawe, czy fioletowe zabarwienie tkanki dziąsła wskazuje więc na powstanie niewielkiego krwiaka, który powinien zniknąć wraz z pojawieniem się zęba. To nic groźnego, podobnie jak podskórne wylewy zwane siniakami, które ujawniają się na skutek mocnego ucisku, czy uderzenia.

Warto jednak obserwować dziąsło dziecka i zwrócić szczególną uwagę na czas w jakim utrzymuje się zasinienie, rozległość krwiaka, czy ewentualne uszkodzenia tkanki. Jeśli ząb nie wyrżnie się w przeciągu najbliższych dni, dziąsło zaczyna krwawić, czy nadmiernie puchnąć, należy zgłosić się na konsultację do gabinetu stomatologicznego. W innym wypadku może dojść do rozwoju infekcji.

Zapalenie dziąseł przy ząbkowaniu

Ząbkowanie u dzieci jest procesem fizjologicznym, który zazwyczaj przebiega bez specjalnych komplikacji, czy powikłań. I chociaż jest pewną formą łagodnego stanu zapalnego, to zdarza się że wyrzynanie się zębów jest dość trudne i długotrwałe.

Jeśli dodamy do tego nieprawidłową lub zaniedbaną higienę jamy ustnej, wówczas niemowlę narażone jest nie tylko na dodatkowy stres i dyskomfort, ale również na poważniejsze zapalenie dziąseł.

Warto więc zwrócić uwagę na to, czy opuchnięte dziąsła u niemowlaka, zaczerwienienie oraz zasinienie nie są zbyt intensywne, nie utrzymują się zbyt długo i nie powodują dodatkowych objawów. Nieprzemijający stan zapalny może prowadzić do zakażenia i zapalenia mieszka zęba mlecznego, a nawet do symptomów związanych z zapaleniem kości żuchwy lub szczęki.

Oczywiście niełatwo jest ocenić pewne kwestie samodzielnie, bez medycznego zaplecza, dlatego w razie jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się o pomoc do lekarza stomatologa.

Trzeba również pamiętać o prawidłowej i dokładnej higienie jamy ustnej niemowlaka. Po każdym posiłku dobrze jest przemywać dziąsła i pojawiające się zęby gazikiem zwilżonym przegotowaną wodą, czy naparem z rumianku. Na pewnym etapie ząbkowania można zacząć korzystać ze specjalnych szczoteczek do zębów dla najmłodszych.

Nie bez znaczenia pozostaje również częste mycie rączek, czy dezynfekowanie zabawek, gdyż podczas ząbkowania dziecko nagminnie wkłada wszystko do buzi.

Krwawiące dziąsła przy ząbkowaniu

Ustaliliśmy już, jak wyglądają dziąsła przy ząbkowaniu, ale czy opisywanym zmianom może towarzyszyć krwawienie?

Nie musi, ale może. Już samo mocniejsze zaczerwienienie, rozpulchnienie, czy niebieskawa barwa dziąseł mogą wskazywać na drobne krwawienie pod ich powierzchnią. Dodatkowo wychodzący ząb u niemowlaka przebija strukturę dziąsła, co w sposób naturalny może prowadzić do niewielkiego krwawienia. Warto przy tym wiedzieć, że tkanka dziąseł jest silnie unaczyniona, co sprzyja pojawianiu się krwi podczas urazów. Dlatego też, ani krwiak na dziąśle przy ząbkowaniu nie jest niczym niezwykłym, ani drobne krwawienie.

Można również zaobserwować, że wyrzynanie się siekaczy lub kłów jest przeważnie łagodniejsze i nie powoduje krwawienia, a przebijanie się pierwszych i drugich zębów trzonowych może być nie tylko bardziej bolesne, ale i prowadzić do pojawienia się krwi. Wynika to z faktu, iż pierwsze z wymienionych zębów są ostre i z łatwością przecinają tkankę, natomiast trzonowce charakteryzują się większą, szerszą i bardziej płaską formą.

Uwagę rodziców powinna zwrócić przede wszystkim obfitość krwawienia. Jeśli jest nieznaczne i szybko ustępuje to nie ma powodów do niepokoju. Wówczas warto delikatnie przetrzeć dziąsło i zastosować np. zimny kompres. Jeśli jednak krwawienie jest mocne zaleca się wizytę u specjalisty.

Bibliografia:

Magdalena Wochna Sobańska, Maria Szpringer-Nodzak: Stomatologia wieku rozwojowego, wydawnictwo PZWL, Warszawa 2016, ISBN: 978-83-200-5016-5.
Dorota Olczak-Kowalczyk, Joanna Szczepańska, Urszula Kaczmarek: Współczesna stomatologia wieku rozwojowego, wydawnictwo Med Tour Press, Otwock 2017, ISBN: 978-83-87717-26-1.
Krystyna Kubicka, Wanda Kawalec: Pediatria (tom 1-2), wydawnictwo PZWL, Warszawa 2006, wyd. 3, ISBN: 83-200-3253-9.
Katarzyna Emerich, Agnieszka Wal-Adamczak, Michał Sobczak: Jama ustna dziecka bez tajemnic, Poradnik stomatologiczny dla pediatrów i lekarzy rodzinnych, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2015, wyd.1, ISBN: 978-83-7563-217-0.

Konsultacja merytoryczna: lekarz pediatra Joanna Kosielska

Marta Roszkowska

Tagi:

Artykuł