Świnka u dzieci – jak wygląda i jak się objawia?

Spis treści:

Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.

Świnka u dzieci najczęściej występuje w wieku 6-7 lat. Towarzyszyć jej mogą takie symptomy, jak obrzęk twarzy, ból ucha, gorączka. Jak rozpoznać chorobę? Jak leczyć objawy?

Czym jest świnka u dziecka?

Świnka jest chorobą zakaźną, powodowaną przez wirusy z rodziny Paramyxoviridae (paramyksowirusy). Efektem zakażenia najczęściej jest tak zwane nagminne zapalenie ślinianek przyusznych, czyli dużych gruczołów położonych parzyście w bocznych przestrzeniach twarzoczaszki. Niekiedy świnka u dziecka powoduje też zajęcie innych ślinianek, jąder, trzustki czy opon rdzeniowo-mózgowych.

Zakażenie przebiega drogą kropelkową, przez kontakt ze śliną i moczem oraz skażonymi przedmiotami. Szczyt zachorowań na świnkę notowany jest u dzieci w przedziale wiekowym 6-7 lat. Należy jednak podkreślić, że współcześnie choroba, mimo powszechności występowania wirusa, jest stosunkowo rzadka. To efekt wprowadzenia obowiązkowych szczepień, które okazały się bardzo skutecznie.

Z danych zebranych w USA wynika, że na początku XXI wieku liczba zachorowań jest tam o przeszło 99 proc. niższa, niż w latach 60 minionego stulecia, kiedy rozpoczynano podawać szczepionkę na masową skalę (dane: Anne Gershon). W Polsce, jak wynika z informacji Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, rocznie notuje się obecnie zaledwie 1500-2000 przypadków w skali całego kraju.

Jak wygląda świnka u dzieci?

Jak wygląd świnka u dziecka? Najbardziej charakterystycznym objawem jest obrzęk w okolicy ślinianek. Początkowo występuje on jednostronnie, później pojawia się też po przeciwległej stronie (po mniej więcej 2 dniach). Z tego powodu wypełnia się przestrzeń między płatkiem ucha, a kątem żuchwy. Opuchlizna odsuwa małżowinę uszną, a płatek zaczyna wyraźnie odstawać. Towarzyszy temu zwiększona tkliwość. Obrzęk występujący w przebiegu choroby, jaką jest świnka u dzieci, jest przyczyną takich dolegliwości, jak:

ból ucha, uciążliwy zwłaszcza w drugim-trzecim dniu,
trudności w połykaniu pokarmów,
problemy z mówieniem.

Objawom tym towarzyszy cała gama symptomów mniej specyficznych, choć często równie uciążliwych. Jakich?

Objawy świnki u dzieci

Zanim rozwinie się zapalenie przyusznic, zazwyczaj występują tak zwane symptomy prodromalne, czyli przepowiadające. Zwiastują one infekcję, choć są na tyle mało specyficzne, że nie wskazują na jej charakter. Najczęstsze tego typu objawy świnki u dzieci to:

gorączka w przedziale 38-39,5 stopni,
bóle mięśni,
złe samopoczucie,
osłabienie apetytu,
uczucie suchości w ustach,

Dolegliwości te pojawiają się od 1 do nawet 7 dni przed wystąpieniem obrzęku. Należy pamiętać, że zapalenie ślinianek jest tylko jednym ze schorzeń rozwijających się na skutek zakażenia wirusem świnki. I tak, przykładowo, zapalenie jąder u chłopców i młodych mężczyzn, objawia się poprzez bolesność, tkliwość i nawet kilkukrotne powiększenie genitaliów. Dalszym zaś powikłaniem jest zanik jądra. Rzadsze, ale zdarzające się zapalenie jajników i dziewcząt i dorosłych kobiet skutkuje natomiast bólem brzucha. Zapalenie opon rdzeniowo-mózgowych manifestuje się z kolei bólem głowy, sennością, sztywnością karku.

Ile trwa świnka u dzieci

Ile trwa świnka u dzieci? Sam okres wylęgania mieści się w przedziale od 7 do nawet 23 dni, przy czym z reguły pełnoobjawowa infekcja rozwija się między 14 a 18 dniem od momentu zakażenia. Co ważne, już na tydzień przed wystąpieniem pierwszych symptomów, chory może zarażać osoby ze swojego otoczenia. Ryzyko to utrzymuje się do dziewiątego dnia od momentu rozwinięcia się choroby w postaci objawowej. Zapalenie ślinianek przyusznych zazwyczaj trwa od 7 do 10 dni, przy czym mniej więcej w połowie tego okresu obrzęk na twarzy zaczyna się zmniejszać. Po kilku dniach do normy wraca też ciepłota ciała, ustępują również inne objawy.

Jak leczyć świnkę u dziecka?

Jak leczyć świnkę u dziecka? Tak jak w przypadku wielu innych schorzeń wirusowych – wyłącznie objawowo. Podstawowe działania to:

podawanie leków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych. Należy przy tym pamiętać, że w przypadku małych dzieci, lista dopuszczalnych środków jest bardzo ograniczona. Jednym z nielicznych jest ibuprofen, zaliczany do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. W odróżnieniu od innych NLPZ, może on być podawany nawet niemowlętom, już od trzeciego miesiąca życia;
osłonięcie okolic ślinianek i uszu (chustą, pieluchą), co ma chronić przed najdrobniejszym nawet przewianiem (na przykład w czasie wietrzenia mieszkania). Stosowanie ciepłych okładów na bolące miejsce.

Jeśli dziecko ma gorączkę, należy je poić dużą ilością wody. Warto pamiętać, że maluch może mieć problemy z jedzeniem, dlatego pokarm powinien być dobrze rozdrobniony. W przypadku dzieci dolegliwości inne, aniżeli zapalenie przyusznic występują w przebiegu świnki stosunkowo rzadko. Można jednak dodać w tym miejscu, że zdarzające się u chłopców zapalenie jąder także leczy się objawowo za pomocą środków przeciwbólowych oraz zimnych okładów.

Pamiętaj, przed podaniem leków, świnkę należy różnicować z wieloma innymi schorzeniami. Dlatego obserwując niepokojące objawy, należy się zgłosić z dzieckiem do lekarza.

Konsultacja merytoryczna: lekarz pediatra Joanna Kosielska

Źródła:

Anne Gershon, Świnka (nagminne zapalenie przyusznic, nagminne zapalenie ślinianek; Parotitis epidemica), https://czelej.com.pl/images/187_swinka.pdf, data dostępu 17 09 2021
Monika Jabłońska-Jesionowska i inni, Zapalenia ślinianek przyusznych u dzieci w materiale Kliniki Otolaryngologii Dziecięcej WUM w latach 2010-2017, New Med 2017; 21(4): 99-107
Szczepionka przeciw śwince, https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/swinka/, data dostępu: 17 09 2021

Tagi:

Artykuł